دستگاه تنفس

اسامی دیگر :
بینی- (Nose)-تنفس-حلق – (Pharynx)-حلق بینی – (Nasopharynx)- حلق دهانی- (Oropharynx) – حلق حنجره ای- (Laryngopharynx) – حنجره- (Larynx) – نای- (Trachea) -نایژه ها – (Bronchous)

دستگاه تنفسی اکسیژن را از هوا گرفته و به خون انتقال می دهد. سپس خون اکسیژن دریافت کرده را در بدن پخش می کند تا دستگاه ماهیچه ای و اسکلتی بتوانند با نفس کشیدن حرکت کنند. دستگاه تنفسی همکاری نزدیکی با دستگاه گردش خون دارد به گونه
ای که عمل این دو منجر به تامین اکسیژن مورد نیاز سلول های بدن و همچنین دفع ماده زیان آور دی اکسید کربن از بدن می شود. دستگاه تنفس شامل دو بخش فوقانی و تحتانی می باشد. بخش فوقانی در ناحیه صورت و گردن قرار دارد و شامل بینی، حلق و حنجره می باشد و بخش تحتانی در
داخل قفسه سینه قرار داشته و شامل نای، برونکوسها و ریه ها می باشند. راه های ورود هوا به بدن دهان و بینی است که بینی نقش بیشتری در ورود هوا به بدن دارد. هوا از طریق لوله های باریک که اندازه آن به آرامی کوچک می شود وارد بدن شده و به شش ها می رسد. شش ها در دو
طرف قلب و درون قفسه سینه قرار گرفته و لوله های هوا داخل ریه ها پخش می شوند.
بینی (Nose)
مسیر اصلی ورود هوا به شش ها و خروج هوا از آن ها، حفره بینی است. حفره بینی به کمک یک غضروف کامی مرکزی به دو قسمت تقسیم شده و دو مجرا را تشکیل می دهد. در سطح داخلی حفره بینی غشایی از موکوز چسبنده وجود دارد که ذرات گرد و غبار و میکروب های هوا را به دام انداخته
و شبیه یک فیلتر هوا عمل می کند. در قسمت ابتدایی حفره بینی و در واقع در ابتدای غشای موکوزی موهای بینی قرار دارد که همین وظیفه تصفیه هوا را برعهده دارد.  اندام های حسی بویایی همان بافت کرک مانندی هستند که در سقف قرار گرفته اند. حفره بینی به 4 بخش تقسیم می شود:
1.دهلیز (Vestiule): ابتدای حفره بینی قرار گرفته و اپیتلیوم آن پر عروق بوده و دارای موهای زبر و ضخیم است.
2.ناحیه تنفسی (Respiratory region): مخاط این ناحیه قرمز  و پرخون است و  تمامی حفره بینی بجز دهلیز و ناحیه بویایی را شامل می گردد.
3.ناحیه بویایی (Olfactory region): مخاط این ناحیه زرد رنگ بوده و گیرنده های بویایی در این ناحیه قرار دارد.
4.سینوس های هوایی اطراف بینی (Paranasal air sinus): تعداد آنها 4 حفت می باشد که عبارتند از : سینوس های فرونتال، اتموئید، ماگزیلاری و اسفنوئید می باشند که این سینوس ها، بینی و اطراف کاسه چشم را احاطه کرده اند و نقش سینوس ها در کرم و مرطوب کردن هوای دمی، تشدید
صوت و کاهش وزن اسکلت صورت است.
حلق (Pharynx)
سوراخ های بینی به حفره بینی و این حفره به حلق وصل می شود. فارنکس لوله قیفی کوتاه در پشت حفره بینی است به طول 12 سانتی متر بوده  که از قاعده جمجمه تا انتهای بالای مری امتداد دارد. فارنکس سه قسمت می شود:
1.حلق بینی (Nasopharynx): قسمت ابتدایی فارنکس که  مسئول انتقال هواست. این ناحیه از قاعده جمجمه تا کام نرم امتداد دارد.
2.حلق دهانی (Oropharynx): قسمت پایینی که مسئول عبور غذا و مایعات است. این ناحیه در از کام نرم تا لبه بالایی غضروف اپیگلوت امتداد دارد.
3.حلق حنجره ای (Laryngopharynx): این قسمت نیز وظیفه انتقال مواد غذایی و مایعات را برعهده دارد. این ناحیه از لبه بالایی غضروف اپیگلوت تا انتهای بالایی مری امتداد دارد.

حنجره (Larynx)
حنجره در جلوی گردن و در مقابل تنه مهره های C3 تا C6 قرار دارد و مجموعه ای از طناب های صوتی است که عضو حیاتی برای سخن گفتن است و همچنین حلق را به مجرای تنفسی (نای) وصل می کند. در بالای حنجره یک غضروف آویخته سست به نام اپیگلوت وجود دارد که در هنگام غذا خوردن
با بستن حنجره از ورود غذا و مایعات به آن جلوگیری می کند.

نای (Trachea) و نایژه ها (Bronchous)
نای یا لوله هوا دارای طولی به اندازه 11 سانتیمتر بوده و به کمک 20 حلقه غضروفی C شکل همواره باز است. این لوله رابط بین دو شش بوده و لایه درونی آن با پرده ای مخاطی پوشیده شده است. نای به دو شاخه با نام برونش های ابتدای تقسیم می شود که به محل دو شاخه شدن نای،
کارینا می گویند. یکی از شاخه ها وارد شش راست و دیگر وارد شش چپ می شود که برونش ها در محلی به نام ناف یا هیلوم (Hilum) وارد شش ها می شوند و رگ های اصلی شش ها نیز از همین فرورفتگی وارد یا خارج می شوند. هر یک از برونش ها در مسیر خود به 3-2 شاخه تقسیم شده و برونشیول
های کوچک را ایجاد می کند. این شاخه شاخه شدن ادامه پیدا می کند تا به مرحله نهایی یعنی برونشیول برسند. در انتهای برونشیول آلوئول ها قرار دارند. هر چه تقسیمات بیشتر می شود قطر لوله های هوا کمتر می شود. کلیه انشعابات ساختاری شبیه درخت واژگون را ایجاد می کنند که
به آن درخت تنفسی گفته می شود. سرخرگ ها و سیاهرگ های ششی دقیقا از این ساختار درخت مانند پیروی می کنند.
برونش های آغازین (اولیه)
برونش اصلی هستند که هر کدام وارد یک شش شده و با تقسیم شدن پیوسته راه های هوایی کوچک را ایجاد می کند. برونش نخستین چپ نسبت به برونش نخستین راست بلند تر، باریک تر و کمی عمودی است.
برونش های دومین (ثانویه یا لوبولار)
پنج انشعاب برونش های اولیه را برونش های دومین می نامند. هر برونش دومین به قطعه ای از شش رفته و با تقسیم شدن، برونش سومین را ایجاد می کند.
برونش های سومین (قطعه ای)
یکی از ده راه هوایی کوچک که هر کدام قسمتی از شش را می سازد برونش سومین نام دارد.
برونشیول ها
تقسیم های پایانی لوله های هوا را برونشیول می گویند که تبادل گازها در کیسه هوایی ان ها صورت می گیرد.
زمانی که هوا وارد شش ها شد در قسمت عمقی شش ها که شبیه به مخروط است تبادل هوا صورت می گیرد.
برونشیول های پایانی
در هر شش، نزدیک به آخرین تقسیم های برونشی حدود 30000 برونشیول وجود دارد که هر کدام از برونشیول ها به دو یا چند شاخه تقسیم شده و این انشعابات نهایتا به آلوئول ها می رسند.
 
 

برای افزودن دیدگاه باید شوید.